Gesplitste ketting
Net als veel andere mensen die de holocaust overleefd hebben, werden mijn grootouders en ouders na de oorlog in beslag genomen door het leven en de dood en waren ze akelig stil over hun ervaringen.
Verbaasd over het lot van mijn familie, besloot ik tijd te besteden aan onderzoek. Rieka Philipps, (Jever, 1887) geboren De Levie, was de oudste zus van mijn grootvader Alfred. Ze was de oudste van zes kinderen van Hartog en Alwine de Levie.
Toen Hitler in 1933 aan de macht kwam en de Joden in Duitsland de kracht van de nazi’s en het antisemitisme steeds meer begonnen te voelen, verhuisden Rieka, haar man Joseph Philipps en moeder Alwine naar Hamburg. In het huis van Joseph Phillips in Hamburg verbleven mijn grootouders, mijn vader en tantes voordat ze in de haven van Hamburg aan boord stapten van een schip dat naar Argentinië vertrok.
In ditzelfde huis pakte Rieka op enige moment een halsketting van haar moeder Alwine – mijn overgrootmoeder – en bracht die naar de juwelier die hem in twee kettingen splitste.
De kettingen werden aan Alwines kleindochters, mijn tantes Hanna en Ruth, gegeven als aandenken. Het was een moeilijk en triest afscheid. Ze hebben elkaar ook nooit meer gezien.
Rieka, Joseph, dochter Hildegard, moeder Alwine, Rieka's twee zussen en hun echtgenoten vluchtten allemaal van Duitsland naar Nederland, waar ze later werden opgesloten in Kamp Westerbork om vervolgens vermoord te worden in verschillende concentratiekampen.
Enkele maanden geleden hebben we één van de halskettingen tentoongesteld bij het kantoor van de president van Israël.
Ik ben in het bezit van acht brieven die Rieka en haar moeder en zussen naar mijn grootvader Alfred in Argentinië hebben gestuurd. Elke brief onthult de innerlijke wereld van mijn familieleden tijdens de holocaust. Voor mijn grootvader waren dit de laatste groeten verzonden door de familieleden die hij achtergelaten had toen hij naar Argentinië vluchtte. Uiteindelijk hebben we deze brieven ondergebracht bij Yad Vashem voor het nageslacht.
Raffi & Claudia de Levie, lente 2021
